İçeriğe atla

Kavılca buğdayı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kavılca buğdayı (Emmer)
Ekilmiş kavılcanın kılçıkları
Biyolojik sınıflandırma
Cins: Triticum
Tür: dicoccum
Sinonimler
  • Spelta amylea (Ser.) Ser.
  • Triticum amyleum Ser.
  • Triticum armeniacum (Stolet.) Nevski
  • Triticum arras Hochst.
  • Triticum atratum Host
  • Triticum cienfuegos Lag.
  • Triticum dicoccum Schrank.
  • Triticum dicoccoides
  • Triticum farrum Bayle-Bar.
  • Triticum gaertnerianum Lag.
  • Triticum immaturatum Flaksb. nom. inval.
  • Triticum ispahanicum Heslot
  • Triticum karamyschevii Nevski
  • Triticum maturatum Flaksb. nom. inval.
  • Triticum palaecocolchicum (Menabde) L.B. Cai
  • Triticum palaeocolchicum Menabde
  • Triticum subspontaneum (Tzvelev) Czerep.
  • Triticum tricoccum Schübl.
  • Triticum volgense (Flaksb.) Nevski

Kavılca buğdayı bir çeşit kılçıklı buğdaydır.[1] Kavılca buğdayı tetraploiddir (2n = 4x = 28 kromozom).[2] Evcil türleri Triticum turgidumun alt türü dicoccum ve Triticum turgidum un alt türü durumdur. Bitkinin yabani türü Triticum turgidumun alt türü dicoccoidestir. Yabani ve evcil tür arasındaki ana fark yabani türün olgunlaşan tohumunun çatlayarak toprağa saçılmasıdır. Evcil türde ise tohum bütün halde kalır; dolayısıyla hasadı daha kolaydır.[3]

Siyez buğdayı ile birlikte, Kavılca buğdayı Yakın Doğunun en erken evcilleştirilen mahsullerindendir. Antik dünyada yaygın olarak kültüre alınan bu bitki günümüzde Avrupa ve Asyanın dağlık bölgelerinde yetişen bir relikt bitki durumundadır. Türkiye'de yok olmak üzere iken kurtarılıp, şu anda Ardahan Merkez ve İlçelerinde Kars ilinin Ardahan sınır köylerinde tarımı yapılmaktadır.[1]

İngilizcede emmer ya da spelt, İtalyancada farro[4] ve Almancada Emmer ya da Zweikorn olarak bilinir.

  1. ^ a b Şekercioğlu, Çağan (9 Eylül 2019). "Kavılca nedir?". www.kavilca.com.tr. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2019. 
  2. ^ "Complex Bread Wheat Genome Cracked - Nat Geo Food". 17 Temmuz 2017. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2019. 
  3. ^ Weiss, Ehud and Zohary, Daniel (Ekim 2011), "The Neolithic Southwest Asian Founder Crops, Current Anthropology, Vo 52, Supplement 4, p. S240
  4. ^ "Kavılca Buğdayı". turizm.ikcu.edu.tr. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2019.